Soms rijst de vraag of zorgprofessionals zich bewust zijn van de situatie waarin de patiënt zich bevindt. Dan worden er dingen tegen de patiënt gezegd, waarvan je denkt; ‘gebeurt dit werkelijk?’

E en 37- jarige moeder wordt voor het plaatsen van een maagband opgenomen in het ziekenhuis. De operatie is een enorme stap voor de vrouw. Zij kampt al jaren met overgewicht. Van alles heeft de vrouw geprobeerd om af te vallen, maar geen van de methoden gaf blijvend gewichtsverlies. Het besluit om voor een maagband in aanmerking te komen ziet zij als haar laatste redmiddel. Al haar hoop is op deze ingreep gevestigd. De vrouw vindt eigenlijk dat je in een gezond lichaam dit soort dingen zo veel mogelijk moet vermijden. Maar hoe komt zij anders op een gezond gewicht?

Maagband

Na een maandenlange voorbereiding is het dan eindelijk zover. De vrouw wordt opgeroepen voor de ingreep en verblijft op de afdeling Bariatrie en Algemene Chirurgie. Alles lijkt volgens plan te gaan op de dag van die bewuste operatie. Kort nadat de vrouw is geopereerd komt de chirurg naar haar toe. Hij vertelt haar dat de operatie helaas niet gelukt is; de maagband kon niet bij haar geplaatst worden. De chirurg legt uit dat er boven haar maag langs een groot bloedvat loopt, wat daar niet hoort te zitten. Normaal gesproken wordt een maagband aan de bovenkant van de maag geplaatst. Maar in het geval van deze patiënte zou dat betekenen dat het grote aanwezige bloedvat wordt afgekneld. Met alle gevolgen van dien. De chirurg geeft aan dat hij deze situatie nooit eerder heeft gezien. Hij wil even goed kijken wat het kan zijn en zegt ’s avonds nog een keer bij haar langs te komen.

Maagverkleining

Diezelfde avond ziet de patiënte de chirurg weer aan haar bed verschijnen. Hij legt verder uit wat is er aan de hand is en stelt als vervolg een vaatonderzoek voor. De chirurg vertelt dat de enige mogelijkheid op dat moment een maagverkleining is. Dit is echter een veel ingrijpender ingreep, want er wordt een gedeelte van de maag weggehaald. De vrouw is erg teleurgesteld. Zij ligt in haar bed en raakt mentaal over de toeren als de consequenties van het bericht van de arts verder tot haar doordringen.

Afvallen

De volgende dag gaat de vrouw zich douchen. Zij heeft nog last van de operatiewond en een verpleegkundige van de afdeling helpt haar. De patiënte staat huilend onder de douche. Ze is erg overstuur, dat een maagband geen oplossing is voor haar overgewicht. De verpleegkundige zegt ineens tegen de vrouw: “Het is vervelend, maar er zijn toch ook andere manieren om af te vallen, zoals extra bewegen of het dieet van Sonja Bakker”. De patiënte is met stomheid geslagen. Op het meest kwetsbare moment wanneer zij naakt tegenover de verpleegkundige staat en keihard geconfronteerd wordt met haar lichaam, wordt dit tegen haar gezegd. De vrouw kan niet reageren. Als zij dit wel had gedaan, was zij helemaal gebroken. Nadat zij ontkomen is aan de ‘zorg’ van de verpleegkundige en de ontslagprocedure heeft ondergaan, verlaat de vrouw gedesillusioneerd het ziekenhuis. Dit overkwam de vrouw al een aantal jaren geleden, maar zij krijgt een brok in haar keel als zij mij haar ervaring toevertrouwd.

Maanden aan voorbereiding zijn aan deze operatie voorafgegaan. Overpeinzingen, twijfels, gesprekken en afspraken in het ziekenhuis. Ook heeft de vrouw een pre-dieet van een paar weken gevolgd, om de operatie fysiek goed te kunnen doorstaan. Realiseert de verpleegkundige dit wanneer zij deze opmerking tegen de patiënte maakt? Op de afdeling bariatrische chirurgie staan de operaties in het teken voor de behandeling van obesitas. Een langdurig en zorgvuldig overwogen proces, wanneer niets anders meer helpt en waarbij de patiënt niet over één nacht ijs gaat. Een verpleegkundige werkzaam op deze afdeling moet kunnen inschatten hoe dit proces voor de patiënt moet zijn. En zich realiseren hoe iemand zich kan voelen op zo’n moment. Bovendien bevond de patiënte zich ook nog in een breekbare en ongelijkwaardige situatie, omdat zij op dat moment onder de douche stond. In de leegte van de dag erna, het slechte nieuws verwerkend. Dit waren geen troostende woorden, maar een totaal gebrek aan inlevingsvermogen.